Sains Radiosarmaseutikal: Apakah mereka? Peranan mereka dalam perubatan dan arah masa depan.

 

Radiosarmaseutikal adalah sebatian yang terdiri daripada isotop radioaktif (radioisotop) dalam kombinasi dengan molekul biologi yang aktif. Radioisotop ini mengeluarkan radiasi yang boleh dikesan dengan peralatan pengimejan khas, seperti kamera gamma atau pengimbas PET. Molekul biologi yang aktif dipilih berdasarkan keupayaannya untuk mempengaruhi tisu atau organ tertentu dalam badan. Isotop radioaktif yang biasa digunakan dalam radiosarmaseutikal termasuk teknecium-99m (^99mTc), iodin-131 (¹³¹I), fluorin-18 (¹⁸F), dan galium-68 (⁶⁸Ga). Isotop radioaktif ini mengalami peluruhan seiring dengan masa, mengeluarkan sinar gamma atau positron yang digunakan untuk pengimejan atau terapi.

 

Peranan dalam perubatan:

 

Radiosarmaseutikal mempunyai beberapa peranan penting dalam perubatan:

 

1. Pengimejan diagnostik: radiosarmaseutikal digunakan dalam teknik pengimejan nuklear seperti tomografi pelepasan foton tunggal (SPECT) dan tomografi pelepasan positron (PET). Mereka membantu visualisasi fungsi dan metabolisme tisu dan organ serta menyediakan maklumat diagnostik yang berharga. Sebagai contoh, imbasan PET digunakan untuk mengesan kanser, menilai fungsi jantung, dan mengkaji gangguan neurologi.

 

1. Aplikasi terapeutik: Beberapa radiosarmaseutikal digunakan untuk radioterapi yang bergerak sasaran, dikenali sebagai terapi radioisotop. Persediaan ini direka untuk menarget sel kanser dan menyebabkan seberapa sedikit kerosakan mungkin kepada tisu sihat. ¹³¹I digunakan untuk merawat kanser tiroid, dan lutetium-177 (¹⁷⁷Lu) digunakan untuk merawat tumor neuroendokrin, antara lain.

 

 

Arah masa depan dalam perubatan peribadi (personalised medicine):

 

Masa depan radiosarmaseutikal dalam perubatan peribadi adalah sangat berpotensi dalam penyesuaian rawatan dan diagnosis kepada pesakit individu:

 

1. Terapi bergerak sasaran (“targeted theraphy”): Kemajuan dalam pembangunan radiosarmaseutikal akan membawa kepada rawatan yang lebih tepat dan sensitif. Radiosarmaseutikal baharu sedang dibangunkan untuk mensasarkan penanda molekul tertentu pada sel kanser, membolehkan rawatan yang lebih berkesan dan kurang toksik.

 

1. Teranostik: Teranostik adalah konsep yang menggabungkan terapi dan diagnosis. Radiosarmaseutikal boleh digunakan untuk mengesan kehadiran dan ciri-ciri penyakit (diagnosis) dan kemudian memberikan terapi yang bergerak sasaran berdasarkan hasil diagnosis. Pendekatan ini sangat memberangsangkan dalam rawatan kanser.

 

• Pengimejan khas pesakit: Radiosarmaseutikal boleh dipilih dan dos diubah berdasarkan fisiologi dan ciri-ciri penyakit individu pesakit. Penyesuaian ini membantu memaksimumkan ketepatan dan keberkesanan pengimejan diagnostik.

 

1. Teknologi baharu: Kemajuan dalam pengeluaran radiosarmaseutikal dan peralatan pengimejan menjadikan perubatan peribadi lebih mudah diakses. Sebagai contoh, penggunaan siklotron kompak untuk pengeluaran radioisotop di tempat tempatan memperluaskan akses kepada radiosarmaseutikal dalam fasiliti penjagaan kesihatan yang lebih kecil.

 

 

Secara ringkasnya, radiosarmaseutikal adalah alat penting dalam perubatan moden untuk tujuan diagnosis dan terapi. Masa depan mereka dalam perubatan peribadi dicirikan oleh peningkatan ketepatan, pendekatan pesakit-spesifik, dan integrasi diagnosis dan terapi, yang pada akhirnya meningkatkan hasil pesakit dan mengurangkan kesan sampingan.

 

 

 

Disediakan oleh: Muhammad Hishar Hassan

 

Tarikh Input: 06/03/2025 | Kemaskini: 06/03/2025 | fatini